Apeldoorn, 15 juli 2025
(Brief van 13 juli 2025)
Er is een hoop reuring; zowel onder psychiaters als patienten naar aanleiding van een onderzoek waaruit de conclusie getrokken lijkt te worden; ‘Het valt allemaal wel mee met die onttrekkingsklachten na afbouwen antidepressiva’.
Er wordt veel op gereageerd, ook door collega-psychiaters:
Bijvoorbeeld over het etiket van zg. relaps of terugval na stoppen:
‘Een reden voor mijn scepsis is dat ik persoonlijk patiënten heb gezien die een snelle en ernstige depressie ervoeren met suïcidaliteit en agitatie – zoals ze nog nooit eerder hebben meegemaakt – na het abrupt staken van het antidepressivum, wat snel overging na het hervatten van het antidepressivum. Een normale zware depressieve episode gedraagt zich niet zo.’*
Fijn voor de patient als de pillen weer helpen! Maar wel zo eerlijk om erbij te zeggen dat het de onttrekkingsklachten zijn die onderdrukt worden in plaats van een terugval. En de pillen helpen dus niet altijd meer, zodat patienten met (langdurige) klachten blijven zitten.
Wij zouden veel verhalen kunnen plaatsen waaruit ook bij ons grote twijfels bestaan over het automatisme waarmee patienten horen dat ze een terugval hebben en weer aan de pillen zouden moeten.
Achter deze constatering gaat een een enorme hoeveelheid miskenning, onkunde en leed schuil. We krijgen er in toenemende mate mee te maken. Schrijnend zijn de gevallen waarin behandelaars patienten lijken te willen lozen als ze niet bereid blijken om alwéér een ander, voor de indicatie verlengde onttrekking niet bewezen effectief, middel moeten proberen.
Er is een groot en beschamend gebrek aan compassievolle zorg voor patienten die te maken krijgen met de gevolgen van de medicatie en/of het afbouwen en stoppen daarvan.
Vandaar onze brief aan de instanties die aan het roer staan (we hopen niet met de handen op de rug).
Pauline Dinkelberg, voorzitter VAM
*Kalfas et al say, “later presentation of depression after discontinuation is indicative of depression relapse” but I disagree; the methodology of their study is not designed to support an inference like this. I’ll believe it when I see a well-designed study. A reason for my skepticism is that I’ve personally seen patients who have experienced rapid and severe depression with suicidality and agitation—unlike anything they have experienced before—on abrupt discontinuation of antidepressant which rapidly resolved on reinstituting said antidepressant. A normal major depressive episode doesn’t behave like that.