Praque, October 5 2025
Here you find the brochure for patients.
Studies on hyperbolic tapering
Information about taperingstrips
Info about other methods: Maudsley Deprescribing Guidelines
You and your patients are welcome to send questions about tapering (all methods) via safetapering@gmail.com
Pauline Dinkelberg, chairperson
Apeldoorn, 30 september 2025
Op 23 juni ontvingen de NVvP, het NHG, MIND, de Depressievereniging, ZonMw, het Zorginstituut, VGZ en de KNMP een verzoek om patiënten en zorgverleners volledig en juist te informeren over de risico’s van snelle afbouw van antidepressiva. Hierbij werd gewezen op een Amsterdams wetenschappelijk onderzoek van meer tien jaar geleden. Daarin was gebleken dat afbouw volgens de huidige Richtlijn Depressie tot ernstige problemen kan leiden en voor sommige mensen zelfs gevaarlijk kan zijn (zie eerder bericht hierover).
De open brieven waarin deze verzoeken werden gedaan zijn ondertekend door Peter Groot, Jim van Os, Pauline Dinkelberg, Myriam van de Lagemaat, Eddy en Liewkje Hekman, Inge Bisschops, Daniël Meijer, Ewout Kattouw en Harry Leurink. Zij maken zich grote zorgen over de problemen die zij zien, of zelf hebben ervaren, bij het afbouwen van antidepressiva en andere psychofarmaca zoals benzodiazepines en antipsychotica.
Geleidelijker afbouwen voorkomt problemen
Veel problemen kunnen worden voorkomen door patiënten de mogelijkheid te bieden om geleidelijker en daardoor veiliger te laten afbouwen dan nu in de richtlijn wordt geadviseerd. Lange tijd was dit in de praktijk bijna onmogelijk, omdat hiervoor lagere doseringen nodig zijn die niet beschikbaar waren. Sinds 2013 kan dit gelukkig wel, dankzij de komst van zogenaamde afbouwmedicatie (taperingstrips). Hierdoor kunnen huisartsen, psychiaters en andere zorgverleners hun patiënten nu wel geleidelijker en veiliger laten afbouwen.
Afbouwmedicatie steeds vaker voorgeschreven
Het is goed nieuws dat deze afbouwmedicatie steeds vaker wordt gebruikt om veilig af te bouwen: inmiddels hebben in Nederland al meer dan 65% van alle psychiaters en meer dan 20% van alle huisartsen hiervoor taperingstrips voorgeschreven. Een belangrijk probleem dat patiënten nog hebben is dat een aantal zorgverzekeraars geleidelijkere en veiligere afbouwschema’s die de arts voorschrijft niet willen vergoeden omdat de richtlijn snellere afbouwschema’s adviseert. Terwijl de richtlijn zelf over die snellere afbouwschema’s zegt dat daarvoor geen wetenschappelijk bewijs is.
Tussenbalans
Meer dan drie maanden na het versturen van de open brieven kan een tussenbalans worden opgemaakt. Wat waren de reacties die binnenkwamen op de verzoeken om juist en volledig te informeren over risico’s die er bij afbouwen volgens de richtlijn zijn? Een overzicht:
Nog geen reactie van NVvP, NHG, KNMP en de Depressievereniging
De NVvP, het NHG, de KNMP en de Depressievereniging hebben nog niets van zich laten horen. KNMP en ZonMw stuurden de aangetekende brieven ongeopend retour. Na het versturen van een email hierover liet ZonMw weten dat de brief per email wél was aangekomen en dat het niet haar verantwoordelijkheid was om te beoordelen of ‘het gebruikelijke afbouwschema’ in de richtlijn verantwoord en veilig is. Aan de NVvP, NHG, KNMP en de Depressievereniging is een herinneringsbrief gestuurd met het vriendelijke verzoek om alsnog inhoudelijk te reageren.
Onduidelijke reactie
Het Zorginstituut reageerde na meer dan 2 maanden per email. De reactie was echter onduidelijk en verkeerd geadresseerd. Ook het Zorginstituut heeft daarom een nieuwe brief ontvangen.
Weigering correctie
VGZ en MIND lieten weten dat zij de teksten op hun websites niet zullen aanpassen. Zij stellen dat de informatie op hun website klopt, omdat die is gebaseerd op het Multidisciplinair Document Afbouwen SSRIs en SNRIs. Dit antwoord is een probleem: de brieven van 23 juni wezen er namelijk juist op dat de wetenschappelijke onderbouwing van dit document niet in orde is. Door te verwijzen naar de (veronderstelde) deugdelijkheid van de richtlijn passen VGZ en MIND een cirkelredenering toe. Ze zeggen overtuigd te zijn, maar onderbouwen hun overtuiging niet, en gaan niet in op de argumenten en feiten die in de brieven zijn genoemd.
Aan VGZ en MIND is gevraagd om uit te leggen hoe de resultaten van die Amsterdamse studie – waarin bleek dat afbouw volgens de richtlijn gevaarlijk kan zijn – te verenigen zijn met de berichten op hun website. Als zij deze uitleg niet kunnen geven, wordt hen verzocht om hun berichten aan te passen en in overeenstemming te brengen met de feiten. Door te wijzen op de risico’s die er zijn bij afbouw volgens de richtlijn.
Uitnodiging tot gesprek
De ondertekenaars van de brieven nodigen alle partijen die vragen hebben over hun verzoek, of graag nadere toelichting willen, uit om hierover met hen in gesprek te gaan. Van de Inspectie Gezondheid en Jeugd (IGJ) hebben zij hiervoor inmiddels een uitnodiging ontvangen; dit gesprek moet nog plaatsvinden.
Er is helaas nog meer geduld nodig
Mensen die medicijnen zoals antidepressiva, benzodiazepines en antipsychotica graag verantwoord, geleidelijk en veilig willen kunnen afbouwen, zonder dat zij hiervoor zelf moeten betalen, moeten helaas nog langer wachten voordat hierover duidelijkheid komt. De Vereniging Afbouwmedicatie houdt u op de hoogte zodra er nieuwe ontwikkelingen zijn.
Uiteraard kan iedereen* in de tussentijd bij ons terecht om informatie over (alle) beschikbare afbouwmethodes te ontvangen. U krijgt altijd binnen 24 uur antwoord. info@verenigingafbouwmedicatie.nl
*Lidmaatschap wordt gewaardeerd, maar we helpen iedereen.
Overzicht van alle verzoeken
Pauline Dinkelberg, voorzitter VAM
Somme-Leuze, 16 septmeber 2025
In de Volkskrant van 12/9/2025een artikel over ketamine-behandeling van depressie.
Daarvoor komen patienten in aanmerking als ze niet voldoende reageren op een aantal antidepressiva (onder meer 2 SSRI’s).
Gek genoeg blijven ze die ondanks therapieresistentie wél gebruiken. Waarom? Niemand beantwoordt die vraag tot nu toe. Afbouwen is toch maar voor een paar patienten een probleem? Wordt wel lastig om ottrekkingsklachten te duiden als ‘relaps’ als ze niet bleken te helpen tegen de depressie.
Andere vragen;
Hier meer info over de neusspray
Mad in America over de risico’s
Pauline Dinkelberg, voorzitter VAM
Apeldoorn, 9 september 2025
Er wordt weinig aandacht aan besteed; de innerlijk onrust, het niet stil kunnen zitten, het dwangmatige tappen, het pacen wat mensen het wanhopige gevoel geeft niet te weten waar ze het moeten zoeken.
Het woord daarvoor; acathisie is niet algemeen bekend en zeker niet in verband met afbouwen van psychofarmaca of afgebouwd zijn.
Evenals bij start, stop, ophogen, switchen en toevoegen van psychofarmaca.
Het is daarom van groot belang om die verandermomenten minder risicovol te maken door met kleine doseerstappen te werken, te switchen met onderbouwde in-en uitsluipschema’s en dat alles goed te monitoren.
Een quick fix is er niet en allerlei medicatie die ertegen wordt ingezet kan de klachten ook erger maken.
Helaas krijgen sommigen last van suicidale gevoelens of kunnen er daadwerkelijk niet verder mee leven.
Hier vindt u meer informatie in het Nederlands
Engelstalige bronnen:
Interview met MISSD en Antidepressants Risks
Onder meer een informatieve poster.
Neem contact op met uw arts bij: ‘een toename van een van de volgende symptomen: angst, agitatie, paniekaanvallen, slapeloosheid, prikkelbaarheid, vijandigheid, agressiviteit, impulsiviteit of fysieke/innerlijke rusteloosheid, die op hun beurt zelfmoordgedachten of -gevoelens hebben veroorzaakt?’ (bron MISSD)
Uiteraard kunt u ons daarnaast te allen tijde een e-mail sturen, die binnen 24 uur beantwoord wordt.
Bellen met 0800-113 wordt aangeraden; echter we weten niet of medewerkers vragen naar medicatie-gebruik.
Pauline Dinkelberg, voorzitter VAM
Apeldoorn, 4 september 2025
Sinds ik betrokken ben bij de Vereniging Afbouwmedicatie (6 jaar geleden) zie ik de vragen en verhalen binnen komen van mensen die proberen van hun pregabaline (Lyrica) of Gabapentoïne te stoppen of ermee gestopt zijn en ernstige klachten ondervinden.
Ze vinden geen gehoor bij hun zorgverzekeraars als ze vragen om vergoeding van afbouwmedicatie-op-maat*. Hun langdurig ziekteverzuim, toegenomen zorgconsumptie etc. vindt men (de overheid die hier niet ingrijpt) kennelijk ‘meest economisch’.
Maar nu opeens staan die middelen, hun bijwerkingen en afbouwproblemen wél in de belangstelling, omdat gebruikende daklozen en asielzoekers amok maken en zichtbaar wordt dat ‘De problemen ontstaan vooral wanneer mensen zonder komen te zitten; Dan raken ze gefrustreerd en veroorzaken ze overlast.’ (Aldus een COA-woordvoerder).
Nu maar hopen dat dit ‘moord en brand’ goed uitpakt voor de asielzoekers en alle anderen die allang wisten, aan den lijve ondervonden en -vinden wat deze medicatie teweeg kan brengen (positief en negatief).
*Pregabaline; t/m 1 mg
Gabapentine: t/m 5 mg
(Ook afbouwmedicatie voor andere anti-epileptica, inc. lamotrigine beschikbaar. Mogelijk ook via Transvaal apotheek te Den Haag of andere grootbereiders)
Vragen te allen tijde welkom via info@verenigingafbouwmedicatie.nl
Referenties
Apeldoorn, 18 augustus 2025
Informeer uzelf goed! Hier vindt u een aantal nuttige vragen.
Wij zijn te allen tijde bereikbaar als u nog meer of andere vragen hebt; info@verenigingafbouwmedicatie.nl
Pauline Dinkelberg, voorzitter VAM
Apeldoorn, 5 augustus 2025
Outro is een in het VK opgerichte organisatie om patienten te helpen bij het afbouwen van antidepressiva.
Hun webinars zijn (meestal) gratis, maar hun hulp is dat niet.
Belangrijke trekker van het project is psychiater Mark Horowitz; co-auteur van het boek ‘Maudsley Deprescribing Guidelines’.
Hierin worden belangrijke onderwerpen besproken bijv. oorzaak klachten, acathesie, protracted withdrawal enz.
Maar ook vind je voorbeeldschema’s t.b.v. afbouwen.
(Het boek kost 60 euro; als u wilt weten welke schema’s er voor uw medicament in staan; mail ons dan)
Deze zijn meestal gebaseerd op vloeibare medicatie; hetzij afkomstig van een fabrikant of een zelfgemaakte oplossing, verdunning, suspensie.
Dat heeft te maken met:
Bent u op zoek naar andere afbouwmethodes dan taperingstrips of vloeibare opties? Kijk dan hier.
Vloeibare medicatie heeft het nadeel van grotere kans op doseerfouten en andere biologische beschikbaarheid.
(Let bijv. op bij overzetten van citalopram tabletten in druppels; 10 mg-tablet=4 druppels (4×2 mg)
Onnauwkeurigheid ligt sowieso op de loer bij doe-het-zelf-afbouwmedicatie. Maar veel mensen zijn erop aangewezen; bijv. door ontbreken vergoeding van de gesteste afbouwmedicatie in taperingstrips of de nog-steeds te hoge doseringen van lagere doseringen van grootbereiders, zoals CEBAN, Fagron enz. en de gelimiteerde tijd van vergoede afbouwtrajecten.
Venlafaxine en duloxetine lenen zich niet vloeibare medicatie i.v.m. hun verlengde werking.
Vragen zijn te allen tijde welkom en antwoord komt altijd binnen 24 uur (gratis uiteraard).
info@verenigingafbouwmedicatie.nl
Pauline Dinkelberg, voorzitter VAM
Linkedin: equal dose of granules not guaranteed
We cannot assume that every granule contains the same amount of API.
Apeldoorn, 20 juli 2025
Cymbalta (duloxetine) is een moeilijk af te bouwen antidepressivum.
De capsules bevatten korrels die een speciaal beschermlaagje hebben tegen in de inwerking van maagzuur.*
Dat betekent dat er geen vloeibare versie t.b.v. afbouwen gemaakt kan worden.
Bovendien kan de fabrikant niet garanderen dat elke korrel dezelfde hoeveelheid medicatie bevat, dus korrels tellen is geen betrouwbare methode.
De fabrikant gaf dit pas toe na een jaar lang e-mailen van onze kant.
In Nederland is er één apotheker die duloxetine-tabletten maakt t/m 1 mg. U moet voor de vergoeding voldoen aan tabel 3 van dit document. De termijn van 8 weken zal niet voor iedereen lang genoeg zijn.
Er zijn patienten die naar de rechter stapten:
Het ontwerp van Lilly (capsules met vertraagde afgifte met korrels alleen verkrijgbaar in doses van 20, 30 en 60 mg) en de bijbehorende instructies (Cymbalta moet “geleidelijk worden afgebouwd”, maar mag alleen “in zijn geheel worden doorgeslikt”) verhinderden eisers om het geneesmiddel op de juiste manier af te bouwen.
Of hun verhaal wereldkundig maken.
*Lees hier wat de fabrikant via een apotheker liet weten over de korrels
We volgen met belangstelling wat de reactie zal zijn op deze oproep:
‘We believe it is prudent that the FDA and regulatory bodies in other countries mandate the availability of smaller doses of duloxetine’
Hamvraag is; welke indicatie is er voor duloxetine 1 en 5 mg? Afbouwen? Voorkomen van onttrekkingsklachten?
Waarom alleen voor duloxetine?
Pauline Dinkelberg, voorzitter VAM
Apeldoorn, 14 juli 2025
Weten welke gevolgen psychofarmaca-gebruik kan hebben bij hitte?
Ook van belang voor mensen die geen psychiatrisch patient zijn, maar wel opioiden, benzo’s, quetiapine (om te slapen), antidepressiva en/of aripiprazol bij Long COVID, amitriptyline tegen pijn, SSRI’s tegen Prikkelbare Darmsyndroom, carbamazapine tegen aangezichtspijn, (toch) Ritalin die door huisarts gestart werd, gabapentoïden (bijv. Lyrica) tegen chronische pijn enz. gebruiken!
Lees hier over andere voorzorgsmaatregelen
Wat ik mis:
– draag lichte kleding die ‘ademt’
– voetenbadje om af te koelen
– licht gezouten noten eten
– het advies een crisiskaart aan te vragen
Belangrijk:
(gevolgen van, maatregelen tegen) hitte kan bijwerkingen en interacties (wisselwerking) verergeren
– een te laag natrium (zoutgehalte) in het bloed door een SSRI kan door veel water drinken nog meer dalen
– plaspillen en bepaalde antibiotica, kunnen de effecten van opioïden versterken of het risico op
uitdroging verhogen.
– Ritalin kan bij hitte de bloeddruk verder verhogen
Andere medicijnen en de invloed van hitte
Ook belangrijk voor patienten die door antipsychotica diabeet zijn geworden en/of hart-en vaatziekten kregen, waarvoor ze medicatie moeten slikken, niet ongelimiteerd mogen drinken, door plaspillen vocht verliezen.
We missen de stimulantia, zoals Ritalin én de opioiden!
Opvallend in het hitteplan wat psychiaters lanceerden is het advies:
Gezien deze risico’s kan het bij hittegolven nodig zijn om medicatie doseringen aan te passen of patiënten intensiever te monitoren. Een psychiater of verpleegkundig specialist kan overwegen tijdelijk lagere doseringen voor te schrijven. Bij twijfel kan er overleg met de apotheker plaatsvinden.
Áls dat al zou kunnen (praktisch uitvoerbaar zou zijn);
Ga niet zelf iets aan uw medicatie veranderen! Overleg met uw behandelaar.
Verlaag bijv. niet zelf uw opioïden of ga op eigen houtje weer terug naar de oude dosis!
(We stelden deze vragen aan de makers van het hitteplan en NVvP en KNMP)
Vragen te allen tijde welkom via info@verenigingafbouwmedicatie.nl Altijd binnen 24 uur antwoord, zeker buiten kantoortijden.
Pauline Dinkelberg, voorzitter VAM
Apeldoorn, 15 juli 2025
(Brief van 13 juli 2025)
Er is een hoop reuring; zowel onder psychiaters als patienten naar aanleiding van een onderzoek waaruit de conclusie getrokken lijkt te worden; ‘Het valt allemaal wel mee met die onttrekkingsklachten na afbouwen antidepressiva’.
Er wordt veel op gereageerd, ook door collega-psychiaters:
Bijvoorbeeld over het etiket van zg. relaps of terugval na stoppen:
‘Een reden voor mijn scepsis is dat ik persoonlijk patiënten heb gezien die een snelle en ernstige depressie ervoeren met suïcidaliteit en agitatie – zoals ze nog nooit eerder hebben meegemaakt – na het abrupt staken van het antidepressivum, wat snel overging na het hervatten van het antidepressivum. Een normale zware depressieve episode gedraagt zich niet zo.’*
Fijn voor de patient als de pillen weer helpen! Maar wel zo eerlijk om erbij te zeggen dat het de onttrekkingsklachten zijn die onderdrukt worden in plaats van een terugval. En de pillen helpen dus niet altijd meer, zodat patienten met (langdurige) klachten blijven zitten.
Wij zouden veel verhalen kunnen plaatsen waaruit ook bij ons grote twijfels bestaan over het automatisme waarmee patienten horen dat ze een terugval hebben en weer aan de pillen zouden moeten.
Achter deze constatering gaat een een enorme hoeveelheid miskenning, onkunde en leed schuil. We krijgen er in toenemende mate mee te maken. Schrijnend zijn de gevallen waarin behandelaars patienten lijken te willen lozen als ze niet bereid blijken om alwéér een ander, voor de indicatie verlengde onttrekking niet bewezen effectief, middel moeten proberen.
Er is een groot en beschamend gebrek aan compassievolle zorg voor patienten die te maken krijgen met de gevolgen van de medicatie en/of het afbouwen en stoppen daarvan.
Vandaar onze brief aan de instanties die aan het roer staan (we hopen niet met de handen op de rug).
Pauline Dinkelberg, voorzitter VAM
*Kalfas et al say, “later presentation of depression after discontinuation is indicative of depression relapse” but I disagree; the methodology of their study is not designed to support an inference like this. I’ll believe it when I see a well-designed study. A reason for my skepticism is that I’ve personally seen patients who have experienced rapid and severe depression with suicidality and agitation—unlike anything they have experienced before—on abrupt discontinuation of antidepressant which rapidly resolved on reinstituting said antidepressant. A normal major depressive episode doesn’t behave like that.